Ponad stuletnią historią mogą pochwalić się pola irygacyjne Wrocławia. Utworzone niegdyś na potrzeby mieszkańców Wrocławia przez oczyszczalnię ścieków w Osobowicach (prawy brzeg Odry, w północno-zachodniej części Wrocławia) która wykorzystywała okoliczne pola do naturalnego drenażu miejskich nieczystości.
Wrocławskie pola irygacyjne są największym tego typu obiektem w Polsce i dodatkowo jednym z największych w Europie (ok.1100 ha). Po zakończeniu wprowadzania ścieków na ich tereny, pola spełniają nową rolę-miejsca odpoczynków ptaków w okresie przelotów oraz miejsc lęgowych dla wielu gatunków.
Dzięki powstaniu nowoczesnej oczyszczalni ścieków Janówek systematycznie zmniejszała się ilość wylewanych tam ścieków. Jednak nawadniania nie można było zakończyć z dnia na dzień, ponieważ przez okres ponad stu lat wytworzył się tam wyjątkowy ekosystem. Magistrat nie pozostawił terenów irygacyjnych bez nawodnienia, trafiają tam wody opadowe z Wrocławia oraz zasilają je dwa cieki wodne z: Trzciany i Mokrzycy. Dzięki temu ogromna powierzchnia nie zamieniła się w pustynię.
Miejsce tak cenne przyrodniczo jest obowiązkowym punktem odwiedzin obserwatorów ptaków w obrębie Wrocławia. Szczególnie młodzi obserwatorzy mogą doskonale szkolić swoje umiejętności obserwacji i nauki, a bardziej doświadczeni mogą prowadzić badania nad różnorodnością gatunkową awifauny. Pola irygacyjne znajdują się zaledwie 2 km od granic Wrocławia a 7 km od centrum miasta. W trakcie ponad czterdziestoletnich obserwacji stwierdzono aż 208 gatunków ptaków lęgowych i przelotnych.
Gatunkiem zasługującym na szczególną uwagę, który gromadzi się zimą na polach, jest żuraw. W ubiegłym roku liczba żurawi przekroczyła 300 osobników, w skali kraju to ewenement. Niestety są bardzo płochliwe i obserwacja jest utrudniona, ponieważ niemal codziennie zmieniają miejsce noclegu i odpoczynku. Obok żurawi tworzą się koncentracje wron i kruków, pojawiają się szpaki i kwiczoły. Zbierają się także drapieżne bieliki, kiedy kanały i pola są zamarznięte, gromadzące się na nich mniejsze ptaki są ich łatwo zdobytym pożywieniem, na otwartej przestrzeni.
Odra granicząca z terenem pól irygacyjnych to kolejne miejsce, gdzie z bliskiej odległości możemy zobaczyć polujące bieliki. Następnie pola irygacyjne graniczą z Lasem Rędzińskim i Osobowickim, gdzie jest kilka stanowisk sowy, puszczyka i uszatki, symboli wiedzy i mądrości. Skryte i tajemnicze, wydają dźwięki słyszalne na odległość jednego kilometra, które pomogą nam w odróżnieniu samca i samicy.
Wrocławskie pola irygacyjne to nie tylko ptaki, to również 10 chronionych gatunków płazów i gadów oraz 8 gatunków nietoperzy. Obszar ma duże znaczenie przyrodnicze w skali kraju, ponieważ zimą stanowi dogodne siedlisko dla ptaków, które normalnie opuszczają Polskę. Na szczęście nowe studium zagospodarowania Wrocławia nie uwzględni zabudowy na naturalnym terenie pól irygacyjnych, choć poprzednie studium z 2010 roku nawiązywało do zabudowy. Magistrat uznał pola za niezwykle cenne przyrodniczo i planuje wpisać ten obszar do sieci natura 2000.
Pamiętajmy, przy okazji badań, spacerów, obserwacji po tym terenie, że obszar jest niebezpieczny. Znajduje się tam wiele kanałów o różnej głębokości, w których zalega duża warszawa mułów. Należy uważać, aby nie wpaść do niektórych z nich, ponieważ może nawet grozić nam to śmiercią!
www.fotofeil.pl
DH
Artykuł powstał dzięki wsparciu WFOSiGW
