Przez cały dzień zazwyczaj nie wypijamy więcej niż 2–4 litry płynów i zjadamy nie więcej niż 3–4 kg różnych pokarmów. Dorosły człowiek przeciętnie pochłania przez płuca w ciągu dnia co najmniej 10 metrów sześciennych powietrza, które waży 13 kg. Oddychanie jest kluczowe dla naszego zdrowia. Istotna jest więc jakość powietrza, którym oddychamy, oraz sam sposób oddychania. Chociaż oddychanie jest czynnością mimowolną, wykonywaną bez udziału naszej świadomości, ma bardzo istotne znaczenie dla naszego zdrowia. Dzięki prawidłowemu oddychaniu możemy się stać zdrowszymi i spokojniejszym ludźmi.
Sposób oddychania wpływa na:
– ilość tlenu, jaka dociera z płuc do krwi,
– regulację niezbędnych czynności życiowych zależnych od ilości tlenu, między innymi regulowanie reakcji biochemicznych, uruchamianie reakcji stresowej, rozszerzanie i zwężanie naczyń krwionośnych oraz dróg oddechowych.
Rosyjski lekarz Konstantyn Butejko w 1952 r. odkrył związek między podwyższonym ciśnieniem a złymi nawykami oddechowymi. Wysunął hipotezę, że nieprawidłowy oddech może być przyczyną wielu chorób. Odkrycie to zostało potwierdzone przez wybitnych lekarzy i naukowców. Liczne dowody wskazują na związek między nawykami oddechowymi a wieloma problemami zdrowotnymi.
Podobnie jak fatalne skutki dla organizmu przynosi przejadanie się, powodując nadwagę i liczne choroby cywilizacyjne (nadciśnienie, cukrzycę itp.), tak zbyt głęboki i intensywny oddech, wykonywany ustami, wywołuje negatywne skutki dla organizmu. Poprzez oddychanie przez dłuższy czas większą ilością powietrza, niż jest to potrzebne (przewlekła hiperwentylacja), ciało przyzwyczaja się do zwiększonej objętości oddechowej, co wywołuje wiele negatywnych skutków. Często wynika to z wyrobionego w ciągu życia nawyku oddychania przez usta.
Na sposób oddychania wpływa styl życia, środowisko i predyspozycje genetyczne.
Sześć czynników wpływających na złe oddychanie to:
Dieta. Przejadanie się zwiększa objętość oddechową ze względu na dodatkową pracę, którą ciało musi wykonać, by przetworzyć i strawić nadmierne ilości pokarmu. Przetworzona żywność obciąża system pokarmowy jeszcze bardziej, gdyż ma ona zazwyczaj kwaśny odczyn, przez co zmienia pH krwi. Organizm zwiększa wówczas oddychanie, chcąc pozbyć się nadmiaru dwutlenku węgla (CO2) i przywrócić równowagę gazową.
Nadmierne mówienie. Kiedy mówimy, zazwyczaj między wypowiadanymi zdaniami bierzemy duże wdechy. Kiedy dużo mówimy, zaczynamy nadmiernie oddychać. Ludzie, którzy zajmują się handlem, sprzedażą telefoniczną czy nauczaniem bardzo dobrze wiedzą, jak wyczerpującą mają pracę.
Stres. Kiedy jesteśmy zestresowani, uruchamia się w nas reakcja walki lub ucieczki. W stresujących sytuacjach nasz oddech przyspiesza, aby przygotować nas do aktywności fizycznej, ale bardzo rzadko mamy wówczas możliwość poruszania się, by pozbyć się adrenaliny.
Siedzący tryb życia. Kiedy poruszamy mięśniami, wytwarzamy dwutlenek węgla, który pomaga w dotlenieniu ciała. Brak aktywności fizycznej powoduje mniejszą produkcję CO2 i większą objętość oddechową.
Zbyt duży oddech. Rozpowszechnione przekonanie, że dobrze jest brać duże oddechy, jest główną przyczyną nadmiernego oddychania, często duży oddech jest mylony z głębokim oddechem. Głęboki oddech to taki, który naturalnie występuje u dziecka – delikatny, cichy wdech z zaangażowaniem przepony, co widać przez zrelaksowane ruchy brzucha. Jego przeciwieństwem jest duży oddech, często brany przez usta, uruchamiający ruchy klatki piersiowej, powodujący nadmierne oddychanie.
Wyższe temperatury w pomieszczeniach. Nowoczesne domy i miejsca pracy często mają dobrą izolację, ale nie wentylację. Duszne pokoje z centralnym ogrzewaniem utrudniają naszym ciałom regulowanie temperatury przez skórę, co skłania nas do uruchomienia mechanizmu ciężkiego oddychania w celu obniżenia temperatury ciała.
Niewłaściwe oddychanie charakteryzuje się:
– oddychaniem przez usta,
– słyszalnym oddechem w czasie spoczynku,
– głośnym, nieregularnym, nierównym, pełnym wysiłku oddechem,
– zadyszką,
– częstym wzdychaniem i ziewaniem,
– poruszaniem górnej części klatki piersiowej w czasie oddechu.
Prawidłowy oddech jest:
– przez nos,
– spokojny, łagodny, cichy, zrelaksowany, regularny i bez wysiłku,
– przeponowy.
Nieprawidłowy oddech wpływa na:
– wysokie ciśnienie,
– stres,
– niepokój,
– depresję,
– zaburzenia oddechu związane ze snem (wliczając w to chrapanie i bezdech senny),
– astmę,
– zmęczenie.
Prawidłowy oddech może:
– zapobiec astmie wysiłkowej,
– zmniejszyć ilość przeziębień i infekcji górnych dróg oddechowych,
– zmniejszyć poziom niepokoju i stresu, zatrzymać ataki paniki,
– obniżyć wysokie ciśnienie krwi
źródło: P. McKeown, Jak oddychać, aby być zdrowym. Metoda Butejki, przekład Anna Ryczek, Kraków 2015 , Niezalezna.pl
