20 lipca 1944 roku w Wilczym Szańcu- tajnej kwaterze Hitlera miał miejsce zamach na jego życie. Zamach, który mógł zmienić losy wojny, niestety operacja przygotowana przez niemieckich oficerów nie powiodła się. Nie był to pierwszy zamach na Hitlera, wszystkie kończyły się niepowodzeniem.
Hitler doszedł do władzy po I wojnie światowej, kiedy po przegranej Niemiec panowały nastroje poczucia krzywdy oraz klęski. Nowo powstała partia nazistowska NSDAP obiecywała powrót wielkich Niemiec i odrodzenie państwa, została wybrana w demokratycznych wyborach, a Hitler został kanclerzem Niemiec. Większość Niemców popierała sposób prowadzenia polityki Hitlera, niektórym nie podobały się hasła antysemickie, natomiast w kręgach wojskowych obawiano się, że Hitler poprowadzi Niemcy na samobójczą wojnę, która może skończyć się klęską. Jednak, kiedy wybuchła wojna, niemieckie odziały zwyciężały na wszystkich frontach, to przyczyniło się do wyciszenia starań o usunięcie Hitlera. W 1939 roku Niemcy zajęły Polskę, następnie w 1940 roku zajęły Belgię, Holandię i Francję. Łatwość z jaką Niemcy zdobywają kolejne kraje Europy robiła wrażenie nawet na przeciwnikach Hitlera. Sytuacja jednak zaczęła się zmieniać, kiedy w 1941 roku Niemcy zaatakowały Związek Radziecki, wojska niemieckie zaczęły ponosić ogromne straty i klęski. Wówczas zaczęto na nowo zastanawiać się nad zamachem na wodza Niemiec. Pułkownik Claus von Stauffenberg, który służył w 10 Dywizji Pancernej na froncie w Afryce, w 1943 roku został ranny, stracił prawą dłoń i lewe oko, wrócił do Niemiec. Był rozczarowany i zawiedziony prowadzeniem polityki wojennej Niemiec, dlatego dołączył do opozycji, w której planowano zamach na Hitlera i przejęcie władzy. Ruch opozycyjny skupiony był wokół Henninga i Tresckowa.
W czerwcu 1944 roku Stauffenberg został mianowany szefem sztabu Fromma dzięki czemu mógł brać udział w naradach z Hitlerem, co dało mu możliwość przeprowadzenia zamachu. W Wilczym Szańcu znajdowała się kwatera główna Hitlera, była podzielona na kilka stref zamkniętych: w pierwszej znajdowały się najważniejsze obiekty, adiutantura Wermachtu oraz bunkier Hitlera, w drugiej: głównie kwatery poszczególnych rodzajów wojsk i dom wypoczynkowy. Najbardziej były chronione bunkry dla gości i barak przeznaczony do odbywania narad. 20 lipca miała odbyć się narada w drewnianym baraku. W tym dniu Stauffenberg przyjechał do Wilczego Szańca, o godzinie 11 w budynku Sztabu Dowodzenia Wermachtu odbyło się zebranie, w którym uczestniczył, następnie obrady przeniosły się do baraku. Przed naradą Stauffenberg poprosił o możliwość zmiany koszuli ze względu na upały, pomagał mu w tym jego adiutant ze względu na jego niepełnosprawność. Czas na przebranie wykorzystano na przygotowanie bomb, niestety nie zdołali przygotować jednej bomby, ponieważ przeszkodził im w tym sierżant sztabowy Werner Vogel, który zapukał do drzwi z wiadomością o telefonie do pułkownika. Przez to zdarzenie Stauffenberg schował do aktówki tylko jeden uzbrojony ładunek, drugi zabrał jego adiutant Haeften .
Uczestnicy narady z Hitlerem nie byli przeszukiwani, Stauffenberg wniósł swoją teczkę do pomieszczenia, staną jak najbliżej Hitlera, tłumacząc się osłabionym słuchem. Teczkę postawił pod stołem blisko Hitlera, po chwili dostał informacje, że czeka na niego rozmowa telefoniczna z Berlina i opuścił salę obrad. O godzinie 12.42 wybuchła bomba, większość osób zebranych w baraku została ranna, Hitler nie zginął, został tylko ranny. Wybuch został złagodzony przez ciężki stół oraz fakt, że narada odbywała się w drewnianym baraku a nie w betonowym bunkrze, gdzie siła wybuchu byłaby znacznie większa. W tym czasie Stauffenberg wraz z adiutantem opuścili Wilczy Szaniec kierując się na pobliskie lotnisko. Dopóki nie podniesiono alarmu spiskowcom udało się przekroczyć pierwszą bramę, a o godzinie 13.00 lecieli do Berlina z przekonaniem, że Hitler nie żyje. Według planu Walkiria, po zamachu na Hitlera, Wermacht miał zająć w Berlinie centralę Gestapo oraz posterunki policji i SS. Generał Friedrich Fromm wiedział o spisku, jednak nie opowiadał się jednoznacznie po żadnej stronie, kiedy dowiedział się, że Hitler żyje nakazał wstrzymanie operacji Walkiria. Wermacht zaczął otrzymywać wiele sprzecznych informacji, zapanował chaos, aresztowano Fromma. Kiedy do Berlina dotarła prawdziwa informacja że Hitler żyje, jego zwolennicy odzyskali całkowitą kontrolę nad sytuacją. Generał Fromm został uwolniony i nakazał aresztować wszystkich spiskowców, ogłaszając wyrok śmierci za zdradę stanu. Fromm Friedrich Olbricht, Werner von Haeften, Albrecht Ritter Mertz von Quirnheim i Claus von Stauffenberg. zostali rozstrzelani. Fromm, który wcześniej brał udział w spisku, próbował zatuszować swój udział w operacji, jednak prawda wyszła szybko na jaw, został aresztowany i wkrótce rozstrzelany. Po tych wydarzeniach nastąpiła fala aresztowań oraz procesów pokazowych przed Sądem w Berlinie.
Zamach na Hitlera 20 lipca 1944 roku: jak przebiegała operacja „Walkiria”? | Portal historyczny Histmag.org – historia dla każdego!
Zamach na Hitlera. Jak przebiegał, dlaczego się nie powiódł? (dorzeczy.pl)
Publikacja powstała dzięki wsparciu Fundacji KGHM Polska Miedź
