Żołnierze Wojska Polskiego mieli swoich kapelanów, ale nie zawsze mogli korzystać z ich posługi. Armia była w nieustającym ruchu, dlatego też Msza święta w warunkach polowych była rzadko sprawowana. Kapłani, tuż przed walką udzielali absolucji.
Stolica Apostolska wobec agresji niemieckiej i rosyjskiej 8 grudnia 1939 roku w osobie papieża Piusa XII wydała Adhortację Apostolską, na mocy której kapłani udzielali rozgrzeszenia nie tylko żołnierzom, ale i ludności cywilnej. Miało to duże znaczenie, bowiem siły wroga atakowały cywilów tak samo jak żołnierzy.
Każdy kapelan w czasie II wojny światowej, tak samo jak dowódcy potrzymywali morale żołnierzy. Ich działania – duchowe i strategiczne – miały ogromne znaczenie dla całej armii, jak i pojedynczego żołnierza.
Kapłan, co zdarzało się nader często, nie był w stanie wyspowiadać żołnierzy w swoim oddziale, ani sprawować Mszy świętej, natomiast zawsze, w sytuacji bezpośredniego zagrożenia życia udzielał absolucji ogólnej. W czasie walk, bombardowań, itp. był zobligowany do udzielania sakramentaliów w punktach opatrunkowych. Kiedy towarzyszył żołnierzom w czasie walk, zawsze przy sobie miał oleje święte i notes do spisywania poległych. Polscy duchowni w czasie działań wojennych pomagali nie tylko swoim żołnierzom. Umierający wróg, był tak samo opatrzony, jak napadnięty.
Dzieje duchowieństwa, zarówno rzymskokatolickiego jak i innych wyznań w czasie wojennym, zwłaszcza ich udział w Ludowym Wojsku, ale też w konspiracj i na emigracji nie jest dobrze znany. Ilu z nich zginęło podczas walk, ilu zamordowano podczas łapanek a ilu, wbrew konwencji genewskiej po przesłuchaniu przez policję polityczną wysłano do niemieckich obozów koncentracyjnych na terenie całej Europy?
Badacze i publicyści już we wrześniu br. podejmą ten temat podczas ogólnopolskiej konferencji naukowej w Gdańsku. Będą to rozważania po ogólnym tytułem „Kapelani Ludowego Wojska Polskiego 1943-1990”. Czy IPN, organizator wydarzenia zebrał wystarczającą ilość dokumentów, aby przedstawić biogramy kapelanów i księży, którzy rzetelnie i z poświęceniem wykonywali posługi w czasie i po zakończeniu wojny?
Duchowni wojskowi, pełniąc podwójną służbę – kapłańską i żołnierską – zasługują na szacunek, faktyczny opis ich działań i upamiętnienie. Czy poznamy powody nielicznych, ale jednak kapelanów i księży, uwikłanych we współpracę z komunistami? I jaki mieli wpływ na innych żołnierzy czy osób świeckich. Ile złych rzeczy działo się wskutek zdrady? Ile fałszywych oskarżeń wobec kapelanów i księży wysunęły powojenne ludowe władze, i co stało się później? Wreszcie ile dobra dokonało się dzięki żołnierzom w koloratkach? I jak wyglądała na co dzień ich służba wojskowa? Na te odpowiedzi, a przynajmniej większość poczekamy do 19 września 2023 roku.
Źródło: ipn.gov.pl;
Publikacja powstała dzięki wsparciu Fundacji KGHM Polska Miedź
