Na stronach internetowych Rady UE i Rady Europejskiej 18 marca ukazała się informacja o przyjęciu przez te instytucje ustawy o surowcach krytycznych, która odpowiada przede wszystkim na rosnący popyt na pierwiastki ziem rzadkich.
Ustawa definiuje je (Critical Raw Materials – CRM), jako surowce o dużym znaczeniu gospodarczym dla UE, obarczone wysokim ryzykiem zakłóceń w dostawach ze względu na koncentrację źródeł i brak dobrych i niedrogich substytutów. Jej celem jest zwiększenie dywersyfikacji dostawy surowców krytycznych UE, wykorzystanie ich w obiegu zamkniętym z zastosowaniem recyklingu, a także ustawa ta ma wspierać badania i innowacje w zakresie efektywnego gospodarowania zasobami oraz opracowywania substytutów. Jej uzasadnieniem jest prognoza zapotrzebowania UE na metale nieszlachetne, materiały do akumulatorów, pierwiastki ziem rzadkich i inne, które będą gwałtownie rosnąć w miarę odchodzenia UE od paliw kopalnych i zwracania się w stronę systemów czystej energii.
Te zaś wymagają coraz większej ilości minerałów. Unijne zapotrzebowanie ilościowe na te surowce wydaje się być nierealne, przynajmniej w czasowo nakreślonych terminach. Dotyczy to przede wszystkim aluminium, którego produkcja do 2030 r. ma wzrosnąć blisko 4,5 razy do czego ma dojść w ciągu najbliższych 6 lat, a do 2050 r., wzrost ma być prawie 6,5 krotny. Podobnie dla wydobycia rud miedzi wzrost ten w tym samym czasie ma być większy o 6,5 razy i odpowiednio ponad 10 razy. Pewnym wyjaśnieniem przynajmniej dla rud miedzi wydają sie być plany uruchomienia nowych kopalń na Dolnym Śląsku i na terenie województwa lubuskiego. Spośród 34 zidentyfikowanych surowców krytycznych utworzono specjalną listę surowców strategicznych (SRM) obejmującą minerały, których podaż ma rosnąć wykładniczo, a których produkcja jest złożona i w związku z tym europejscy konsumenci narażeni są na większe ryzyko problemów z dostawami. I te strategiczne surowce prawdopodobnie będą objęte pierwszoplanowymi badaniami i inwestycjami.
Ustawa ta wydaje się być bardzo korzystna dla polskiego górnictwa, przynajmniej według znajdującego się w tej ustawie wykazu 17 surowców strategicznych..Na terenie naszego kraju znajduje się 9 z wymienionych w tym wykazie rodzajów złóż Jest ona korzystna dla górnictwa Dolnego Śląska, gdyż 7 z nich znajduje się na naszym terenie. Są to; złoża niklu w Szklarach na Dolnym Śląsku, złoża tytanu i wanadu Krzemianki w rejonie Suwałk, skalenia oraz magnezu i arsenu, odpowiednio koło Sobótki i Złotego Stoku na Dolnym Śląsku, węgla koksowego w Jastrzębiu Zdrój na Górnym Śląsku, barytu w Stanisławowie na Dolnym Śląsku oraz rud miedzi w rejonie Lubina i Nowej Soli na Dolnym Śląsku. Ze strony władz państwowych i lokalnych istotne jest zgodne wystąpienie do Komisji UE o kredyty i udziały w zagospodarowaniu tych złóż.
autor: Adam Maksymowicz
