Odpady medyczne powstają głównie w szpitalach, przychodniach, hospicjach, sanatoriach, a także w obiektach badawczych i eksperymentalnych, czyli wszędzie tam, gdzie ludzie są leczeni czy diagnozowani. We wszystkich działalnościach medycznych.
Odpady medyczne przyjmują różną formę, występują np. w postaci gazowej, ciekłej, albo w postaci stałej. Zostały one sklasyfikowane sposób przez Głównego Inspektora Sanitarnego:
Szacuje się, że rocznie powstaje w Polsce około 200 ton odpadów medycznych, z czego 80% ma charakter komunalny, zatem ponad 20% odpadów należy do grupy zwanej odpadami specjalnego traktowania (odpady infekcyjne, patologiczne, specjalne). Odpady specjalne są najgroźniejsze ekologicznie, zarówno dla człowieka, gdyż stwarzają ryzyko epidemiologiczne, jak i całego ekosystemu – ze względu na właściwości toksykacji środowiska. W związku z tym odpady te nie mogą być składowane na składowiskach komunalnych. Muszą zostać odizolowania od otoczenia już w miejscu ich powstawania, następnie wymagają specjalnych metod gromadzenia, transportu, usuwania i unieszkodliwiania. Ponadto, odpady medyczne nie mogą być poddawane odzyskowi. Dodatkowo naczelna zasada mówi, że odpady tego rodzaju muszą być segregowane i składowane w miejscu ich powstawania.
Pierwszym krokiem segregacji odpadów medycznych jest umieszczenie ich w workach lub pojemnikach o określonym kolorze. Do tego celu wykorzystuje się 3 rodzaje worków:
-
Pojemniki/worki koloru czerwonego, do których zbiera się najbardziej niebezpieczne odpady medyczne, które mogą wywoływać choroby u ludzi i zwierząt.
-
Pojemniki/worki koloru żółtego, zaliczamy tutaj produkty, które są mniej niebezpieczne, czyli na przykład chemikalia i odczynniki chemiczne, które zawierają substancje niebezpieczne lub niektóre leki.
-
Pojemniki/worki w kolorze innym niż czerwony i żółty (np. niebieskie, czarne lub zielone). Umieszcza się w nich między innymi narzędzia chirurgiczne i zabiegowe, materiałowe lub gipsowe opatrunki, pościel, jednorazowe ubrania i pieluchy.
Wymienione worki i pojemniki powinny być wysoce odporne na działanie czynników zewnętrznych. Wszystkie przedmioty o ostrych zakończeniach muszą być bezwzględnie zbierane do sztywnych pojemników jednorazowych, a ich kolor musi być zgodny z powyższym podziałem. Powyższe zasady postępowania z odpadami medycznymi mają naprawdę duże znaczenie.
Wyróżniamy cztery metody utylizacji odpadów medycznych. Pierwsza to termiczne przekształcanie odpadów, czyli spalanie ich w temperaturze 1100 stopni Celsjusza. Drugą metodą jest autoklawowanie, czyli sterylizacja parowa. Trzecią metodą utylizacji odpadów medycznych jest dezynfekcja termiczna polegająca na odkażaniu odpadów za sprawą wysokiej temperatury od 400 do 700 stopni Celsjusza. Ostatnia z metod utylizacji odpadów medycznych to oddziaływanie na nie mikrofalami. Odpady medyczne są poważnym problemem ekologicznym, dlatego nieustannie opracowywane i ulepszane są nowe skuteczniejsze metody unicestwiania ich.
Gospodarowanie odpadami medycznymi jest skomplikowane, ponieważ podlega szeregowi wymogów dotyczących ich zabezpieczania, składowania oraz utylizacji. Wszystkie aspekty dotyczące postępowania z odpadami medycznymi są szczegółowo regulowane przez polskie prawo.
Materiał powstał dzięki wsparciu WFOSiGW
Poglądy autorów i treści zawarte w artykule nie zawsze odzwierciedlają stanowisko WFOŚiGW we Wrocławiu.
