Rozwój miast, a także terenów pozamiejskich wpływa na roślinność na różne sposoby. Pierwszy, to pomimo wydzielania zielonych stref przez miasta i sadzenia nowych roślin, sukcesywnie zmniejszana jest powierzchnia, na której rosną, na rzecz nowych budynków i budowli. Drugi zakłada, że wzrost poziomu zanieczyszczeń powietrza, w tym głównie miejskich wpływa negatywnie na rośliny, powodując ich powolne obumieranie oraz kumulację szkodliwych substancji.
Ma to duże znaczenie dla człowieka i jego zdrowia, ponieważ substancje te wprowadza do organizmu wraz ze spożywanymi jadalnymi częściami roślin. Paradoksem może się więc okazać to, że rośliny w miastach sadzone są nie tylko ze względu na swoje walory estetyczne, ale również w celu poprawy stanu miejskiego powietrza oraz pochłaniania szkodliwych zanieczyszczeń. Rozwój komunikacji, a także zwiększona liczba pojazdów silnikowych przyczynia się do wzrostu poziomu zanieczyszczeń.
Do tych zanieczyszczeń zalicza się nie tylko spaliny, ale również pyły powstające w wyniku tarcia opon o nawierzchnie drogi oraz płyny wyciekające z uszkodzonych instalacji. W skład zanieczyszczeń miejskich wchodzą także związki chemiczne takie jak: tlenki azotu, związki siarki, fluoru i pyły. Wszystkie te substancje mają pośredni i bezpośredni negatywny wpływ na rośliny. Bezpośredni uwidacznia się w postaci uszkodzeń igieł i liści, do których dochodzi wskutek niszczenia ochronnej warstwy wosku, którą pokryte są igły, bądź w wyniku uszkodzenia aparatów szparkowych , które m.in. regulują intensywność transpiracji. W przypadku zatykania aparatów szparkowych przez zanieczyszczenia dochodzi do ograniczenia dostępu promieni słonecznych, co w konsekwencji hamuje fotosyntezę.
Do pośredniego wpływu zalicza się zakwaszanie gleb. W środowisku kwaśnym jest mniejszy dostęp do substancji pokarmowych i jednocześnie wzrasta zawartość szkodliwych metali. Połączeni obu tych zjawisk prowadzi do uszkodzenia systemów korzeniowych roślin, czego następstwem jest niemożność pobierania substancji pokarmowych i wody, co prowadzi do zmniejszenia żywotności a także odporności na choroby i szkodniki. Na działanie zanieczyszczeń bardzo wrażliwe są mchy i porosty, które są pozbawione warstwy wosku. Cechuje je intensywny okres wzrostu w czasie, w którym stopień zanieczyszczenia powietrza jest największy, dzięki czemu porosty są wykorzystywane jako wskaźniki stopnia zanieczyszczenia. Również jakość wody może mieć wpływ na żywotność roślin.
Poprzez skażenie wód może dojść do rozwoju glonów, co w konsekwencji spowoduje obniżoną zawartość tlenu w wodzie i śmierć wielu organizmów zarówno roślinnych jak i zwierzęcych. Zanieczyszczenia wchłonięte przez rośliny, wywołują szereg zarówno widocznych jak i utajonych objawów. Do objawów widocznych zalicza się zmiany fizjologiczne (przyspieszenie lub opóźnienie faz fenologicznych, zniekształcenie tkanek), odbarwienia (redukcja liczby chloroplastów, matowienie powierzchni liści, plamki na powierzchni liści), niszczenia tkanek. Natomiast objawy utajone to redukcja plonów, a także zmiany w przebiegu procesów fizjologicznych, takich jak fotosynteza i transpiracja.
-
www.sciaga.pl/
-
www.eduteka.pl
-
www.mojeopinie.pl
Materiał powstał dzięki wsparciu WFOSiGW
Poglądy autorów i treści zawarte w artykule nie zawsze odzwierciedlają stanowisko WFOŚiGW we Wrocławiu.
