Przemysł motoryzacyjny jest jedną z największych gałęzi przemysłowych na świecie. Liczba samochodów poruszających się po drogach Europy z roku na rok się zwiększa. W 2017 roku w UE zarejestrowano ponad 15 milionów nowych aut (wzrost o 3,3 % w porównaniu do 2016), natomiast w Polsce w 2017 roku zarejestrowano prawie poł miliona nowych samochodów (wzrost o 17%). Wzrost liczby aut na drogach to również wzrost aut wycofanych z ekspolatacji, dlatego biorąc pod uwage ochronę środowiska coraz większe znaczenie ma recykling samochodów.
Oficjalna ilość samochodów wycofywanych z eksploatacji na terenie UE to 9 milionów rocznie, dlatego kwestie związane z recyklingiem samochodów zostały uregulowane prawnie dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady 2000/53/WE w sprawie pojazdów wycofanych z eksploatacji. Dyrektywa ta ustala ogólne zasady, które są następnie wprowadzane w normach prawnych poszczególnych krajów UE. Podstawowa zasada w niej przyjęta to odpowiedzialność producenta za recykling wytworzonego przez siebie produktu oraz obowiązek stosowania przez producentów rozwiązań zgodnych z cyklem życia produktu. Dodatkowo dyrektywa mówi o minimalnych poziomach odzysku materiałów i ich ponownego wykorzystania, od 2015 roku ponownemu użyciu i odzyskowi powinno być poddawane 95% masy pojazdu. W Polsce przepisy dotyczące pojazdów wycofanych z eksploatacji weszły w życie 20 stycznia 2005 roku wraz z Ustawą o recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji (PWE). Ustawa określa zasady postępowania z pojazdami wycofanymi z eksploatacji w sposób zapewniający ochronę życia i zdrowia ludzi oraz ochronę środowiska. Jej przepisy mają zastosowanie do pojazdów wyprodukowanych na terytorium Polski, pojazdów importowanych lub wewnątrz wspólnotowego nabycia oraz odpadów powstałych z pojazdów.
Głownymi elementemi procesu recyklingu są punkty zbierana pojazdów, stacje demontażu oraz strzępiarki. W punktach zbierania pojazdów magazynuje się w sposób bezpieczny pojazdy oraz zabezpiecza sie przedmioty wyposażenia oraz części pojazdów przeznaczone do ponownego użycia przed uszkodzeniem. Istotne jest, że nie można usuwać z samochodów żadnych substancji ani elementów wchodzących w skład pojazdu. Stacje demontażu definiuje się jako miejsca w których jest możliwe co najmniej usunięcie substancji szkodliwych, wymontowanie części do ponownego użycia oraz segregacja materiałów, które nadają się do odzysku. Strzępiarka jest młynem przemysłowym, który rozdrabnia całą karoserię samochodu oddzielając różne rodzaje materiałów, jak np. metale żelazne, metale nieżelazne, tworzywa sztuczne, szkło.
Typowy samochód osobowy zawiera około 70% wysokojakościowej stali oraz 5–10% metali kolorowych. Wszystkie niebezpieczne płyny samochodowe są poddawane unieszkodliwianiu. Tworzywa sztuczne, opony, szkła oraz inne materiały odzyskiwane w procesie demontażu są najczęściej uzdatniane i wykorzystywane w produkcji różnych materiałów użytkowych. Biorąc pod uwagę różnorodność materiałów używanych do produkcji samochodów i możliwości ich powtórnego wykorzystania recykling samochodów staje się kluczową kwestią w trosce o środowisko.
Artykuł powstał dzięki wsparciu WFOSiGW
Poglądy autorów i treści zawarte w artykule nie zawsze odzwierciedlają stanowisko WFOŚiGW we Wrocławiu.
