Zanikanie bogactwa gatunkowego na Ziemi i w Polsce

Różnorodność gatunkowa jest niezwykle ważnym elementem Świata i każdego ekosystemu. Dzięki występowaniu wielu gatunków roślin i zwierząt, jest możliwe sprawne funkcjonowanie ekosystemów, ponieważ wtedy są one stabilne. W każdym z nich, zwierzęta są ściśle od siebie uzależnione, w związku z tym zniknięcie jednego z nich może prowadzić do wymierania kolejnych.

Naukowcy przypuszczają, że na Świecie żyje około dziewięć milionów różnych gatunków zwierząt i roślin, z czego poznaliśmy tylko około dwa miliony. Zatem okazuje się, że o większości nadal nie mamy pojęcia.

Różnorodność gatunkowa wynika z możliwości przystosowania ich do przetrwania w środowisku. Poszczególne osobniki przekazują swojemu potomstwu cechy i dzięki temu wciąż kształtują się osobniki o nowych kombinacjach, co może zapewnić ich przeżycie w przypadku zmian środowiska. Jeżeli jednak gatunek, pomimo zmian nie jest w stanie przystosować się do otaczającego go świata i jest słaby, musi zginąć. I ten proces jest naturalny. W historii Ziemi wielkie, masowe wymieranie gatunków miało miejsce sześć razy. Niestety, do ostatniego w bardzo dużym stopniu przyczynił się człowiek. Badacze oszacowali, że każdego dnia bezpowrotnie znika około 20 gatunków roślin i zwierząt. Co gorsza, prognozy nie są najlepsze, bo za 30 lat ta liczba ma wynosić około 100 gatunków dziennie.

Zwierzęta tracą swoje siedliska, ponieważ miejsca te są gospodarowanie i zajmowane przez ludzi. Przekształcone tereny nie są dostatecznie dobre, by mogły się tam schronić, rozmnażać, czy znaleźć pokarm. Na drugim miejscu jest wprowadzanie przez człowieka gatunków pochodzących z innych rejonów geograficznych, tzw. obcych gatunków inwazyjnych, które wypierają gatunki rodzime. Kolejnym powodem zmniejszenia ilości gatunków są takie dziedziny jak rybołówstwo, kłusownictwo, myślistwo oraz wycinanie drzew. Przez te praktyki eliminowane są kolejne osobniki.

Rejestr, w którym zanotowane są wszystkie gatunki zagrożone został stworzony i spisany w Czerwonej księdze gatunków zagrożonych. Jest to międzynarodowy spis, obejmujący wszystkie gatunki na całym Świecie. Jej wersja z 2011 roku zawierała ponad 45 tysięcy gatunków zwierząt, ponad 14 tysięcy gatunków roślin oraz 18 gatunków grzybów. Większość z nich uzyskała status zagrożonych w wyniku działalności człowieka.

Polska również na jej wzór stworzyła spis zagrożonych gatunków na terenie naszego kraju, który pierwszy raz został opracowany w 1992 roku. Zawiera listę ginących gatunków zwierząt z dokładnym ich opisem i mapami rozmieszczenia, a także stopień zagrożenia poszczególnych gatunków oraz rzadkości ich występowania. Można tam znaleźć również możliwości ich ochrony. Obecnie, na kartach czerwonej księgi zapisanych jest 365 gatunków, z czego dwa uznane są jako wymarłe, jest to tarpan oraz tur. Kolejne, są usytuowane według ilości ich występowania, tzn. gatunki zanikłe, skrajnie zagrożone, bardzo wysokiego ryzyka, wysokiego ryzyka, niższego ryzyka oraz gatunki niezagrożone.

Materiał powstał dzięki wsparciu WFOSiGW

 

 

Poglądy autorów i treści zawarte w artykule nie zawsze odzwierciedlają stanowisko WFOŚiGW we Wrocławiu.