System kanalizacji, czyli rurociągów, które w zasadzie są pod każdym miastem prowadzi ścieki do oczyszczalni ścieków, aby następnie przekazać je do naturalnych zbiorników. Ścieki mogą pochodzić z różnych miejsc i w związku z tym grupujemy je ze względu na ich skład.
Bardzo dużo ścieków powstaje w każdym gospodarstwie domowym, biorą się ze spłukiwania urządzeń sanitarnych, podczas zmywania naczyń, przygotowywania posiłków itp. Myśląc o tego rodzaju ściekach mówimy o ściekach bytowo-gospodarczych.
Kolejną grupą ścieków są ścieki przemysłowe. Powstają jako uboczne produkty procesów technologicznych. O ile zazwyczaj nie posiadają groźnych dla ludzi bakterii chorobotwórczych, o tyle są sporym zagrożeniem dla naturalnych zbiorników w formie nieoczyszczonej. Wyjątkiem są przedsiębiorstwa o charakterze spożywczym, gdzie w składzie ścieków mogą także występować niebezpieczne bakterie.
Ścieki zawierające nawozy sztuczne czy pestycydy pochodzą z pól uprawnych i gospodarstw wiejskich. Tutaj wyjątkowo groźna jest gnojowica, zawierająca znacznie więcej zanieczyszczeń w stosunku do ścieków bytowo – gospodarczych.
Woda spadająca w postaci deszczu, śniegu czy innych opadów atmosferycznych obmywa tereny zabudowane, ściągając z nich wszelkie zanieczyszczenia. Jest to kolejny rodzaj ścieków.
Ścieki komunalne znajdują się w kanalizacji miejskiej, a ich źródło nie ma większego znaczenia.
Ścieki możemy podzielić na dwie kategorie, czyli organiczne i nieorganiczne. W składzie organicznych możemy odnaleźć między innymi białka, węglowodany, tłuszcze, oleje, żywice, barwniki, fenole, produkty naftowe, detergenty, pestycydy. Nieorganiczne, czyli te nienaturalne, które w składzie zawierają metale ciężkie (ołów, miedź, rtęć, cynk, kadm, chrom) a także arsen, chlor, siarkowodór, jony siarczanowe, chlorkowe, azotanowe, fosforanowe, węglanowe, amonowe.
Oznaczanie wskaźników zanieczyszczenia, a w tym rodzaju ścieków ma duże znaczenie przy określaniu stopnia ich szkodliwości dla środowiska, przy określaniu stopnia oczyszczenia ścieków w oczyszczalniach, jak również przy opracowywaniu technologii ich oczyszczania. Oczyszczanie ścieków ma na celu zneutralizowanie szkodliwych substancji do poziomu jak najbardziej naturalnego, aby nie degradować środowiska do którego ścieki zostaną wprowadzone.
Aby oczyścić ścieki, należy najpierw oczyścić je mechanicznie, czyli usunąć zanieczyszczenia stałe. Następnie oczyścić biologicznie, czyli pozbyć się zanieczyszczeń rozpuszczalnych w wodzie. Do tego celu wykorzystuje się organizmy żywe w procesach mikrobiologicznego rozkładu. Następnym etapem jest oczyszczanie chemiczne, kiedy usuwa się głównie związki azotu i fosforu. Ostatnim procesem jest usuwanie zanieczyszczeń resztkowych czyli tak zwana odnowa wody. Wszystkie etapy oczyszczania ścieków są skomplikowanym procesem, wymagającym odpowiednich urządzeń .
Największym problemem są miejsca, które nie mają kanalizacji, wtedy udaje się średnio oczyścić jedynie 8 procent wytworzonych nieczystości. To zdecydowanie za mało. W skali kraju oznacza to, że co roku do środowiska trafiają ścieki o objętości większej niż jezioro Śniardwy.
Materiał powstał dzięki wsparciu WFOSiGW
Poglądy autorów i treści zawarte w artykule nie zawsze odzwierciedlają stanowisko WFOŚiGW we Wrocławiu.