Środowisko w dzisiejszych czasach staje się coraz bardziej zagrożone różnymi zanieczyszczeniami, wśród których można wyróżnić, m.in. metale ciężkie. Źródeł tych zanieczyszczeń można się doszukiwać w aglomeracjach miejskich oraz głównie w ośrodkach przemysłowych, które wraz z postępem czasu stosują, coraz to bardziej zaawansowane sposoby produkcji i wydobycia.
Spowodowało to i dalej powoduje, większe narażenie ludzi na wystąpienie problemów zdrowotnych, zwłaszcza tych zamieszkałych w pobliżu rejonów przemysłowych. Udokumentowano także, iż powietrze atmosferyczne, żywność i woda z tych terenów są głównymi źródłami narażenia człowieka na działanie różnych metali. Również transport drogowy jest zagrożeniem i może znacząco wpływać na wzrost stężenia metali ciężkich. Wykazano, że w pyle drogowym odnajduje się w największej ilości cynk, miedź i kadm. Do metali ciężkich zalicza się także, chrom, cynę, nikiel, ołów, rtęć, żelazo, arsen, kobalt, srebro, selen. Pierwiastki takie jak: żelazo, cynk, miedź pełnią istotną rolę w prawidłowym funkcjonowaniu człowieka. Organizm ludzki potrzebuje również w dużo mniejszych ilościach chromu, kobaltu, manganu, selenu i niklu, jednak w wyższych stężeniach powodują działania niepożądane.
Metale takie jak: rtęć, kadm, ołów, arsen uznawane są za najbardziej toksyczne i nie należą do niezbędnych w ciele człowieka, stanowią natomiast przyczynę zatruć ostrych, do których dochodzi w wyniku kontaktu z dużą dawką metalu i zatruć przewlekłych, jako wynik kumulacji niskich dawek, przy czym zatrucia przewlekłe występują w formie utajonej przez dłuższy okres czasu. Do organizmu człowieka metale ciężkie dostają się drogą oddechową wraz z wdychanym powietrzem, a także drogą pokarmową razem ze spożywaną żywnością. Rzadziej spotykaną drogą przenikania metali ciężkich do ciała jest skóra. Metal, który dostanie się do organizmu jest odkładany w ciele człowieka głównie w narządach miąższowych (np. wątroba, nerki) i w zależności od stężenia oraz typu pierwiastka może spowodować wiele działań negatywnie wpływających na zdrowie. Po zatruciach ostrych i przewlekłych dochodzi do uszkodzenia układu pokarmowego i oddechowego.
Niekorzystny wpływ jest również wywierany na układ nerwowy. Niektóre pierwiastki zwiększają także ryzyko choroby nowotworowej, co poparte jest badaniami, w których wystąpiła korelacja między stężeniami metali ciężkimi w spożywanej żywności oraz wdychanym powietrzu a umieralnością na nowotwór. Wzrost stężenia metali najbardziej toksycznych w organizmie powoduje zaburzenia metaboliczne, zmniejszenie wydolności organizmu oraz osłabienie procesów immunologicznych, czego konsekwencjami są rozmaite choroby, a nawet śmierć.
Na szkodliwy wpływ metali ciężkich na zdrowie człowieka, coraz częściej zwracają uwagę lekarze, do których trafiają pacjenci najczęściej już w stanie ciężkim, ponieważ objawy wywoływane przez zatrucia przewlekłe są łatwe do pomylenia ze zwykłym przeziębieniem. Do przykładowych objawów zaliczyć można: przewlekłe złe samopoczucie, przewlekły ból, głównie stawów i mięśni, obniżoną koncentrację, problemy trawienne i bóle głowy.
Materiał powstał dzięki wsparciu WFOSiGW
Poglądy autorów i treści zawarte w artykule nie zawsze odzwierciedlają stanowisko WFOŚiGW we Wrocławiu.
