Stanisław Skalski (1915 -2004). Lotnik, as myśliwski, walczył w Polskich Siłach Powietrznych na Zachodzie. Władza ludowa oskarżyła go o zdradę, miał wyrok śmierci, zamieniony na dożywocie. Napisał Czarne krzyże nad Polską. Po transformacji ustrojowej został politykiem.
W czasie wojny obronnej dowodził kluczem 142. Eskadry Myśliwskiej. W pierwszych dniach wojny zestrzelił sam bądź zespołowo 5 niemieckich maszyn. Rok później pod brytyjskim niebem bronił Anglii, dowodził eskadrą w dywizjonie 303, 316 i 317 – eskadrą, którą nazywano „Cyrkiem Skalskiego” albo eskadrą afrykańską. Dowodził też dywizjonem 601 na Malcie i 133 Polskim Skrzydłem Myśliwskim.
Brawurowe akcje w powietrzu i zestrzelania spowodowały awanse w Polskich Siłach Zbrojnych na Zachodzie i RAF-ie. W 1944 roku zostaje wysłany do Wyższej Szkoły Wojennej w Stanach Zjednoczonych a po ukończeniu szkoli oficerów amerykańskich 3 Armii powietrznej z taktyki. Następnie służył w Anglii, w sztabie 11 Grupy Myśliwskiej, a od marca 1945 do lutego 1946 ponownie w 133 Skrzydle w Bad Eilsen.
Według historyków lotnictwa wojskowego Stanisław Skalski oficjalnie zestrzelił 18 samolotów niemieckich, 2 zespołowo, 2 prawdopodobnie oraz kilka uszkodził. Przynajmniej dwa zestrzelił ale nie może tego udowodnić. Był dwukrotnie zestrzelony podczas walki, katapultował się, był mocno poparzony.
Stanisław Skalski po zakończeniu wojny, już jako generał mógł zostać w Anglii. W 1947 roku, mimo, że wiedział co mu grozi 8 czerwca wrócił do Polski. Przeszedł przez obóz repatriacyjny „Narwik”. Następnie, już w lipcu w formowanym Wojsku Polskim, został inspektorem do spraw techniki pilotażu. Funkcjonariusze Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego aresztowali go w Warszawie 4 czerwca 1948 roku, pod zarzutem szpiegostwa. Przeszedł brutalne śledztwo, które trwało od października 1948 do lipca 1949 roku a prowadzili je Józef Różański i Adam Humer.
Wyrokiem Sądu Wojskowego, w tzw. procesie kiblowym Stanisław Skalski 7 kwietnia 1950 roku został skazany na karę śmierci. Wyrok został zatwierdzony 4 stycznia 1951 roku a trzy tygodnie później Bolesław Bierut ułaskawił, dzięki staraniom matki. O tym, że zamieniono mu wyrok śmierci na dożywocie dowiedział się dopiero 7 kwietnia 1951 roku. Był więziony we Wronkach i Rawiczu. Wtedy zaczął pisać wspomnienia pt. „Czarne krzyże nad Polską”, „Na podniebnym szlaku – do maja 1939”, i „Miłość żąda ofiary – do 1945” (były wydane w 1957 roku przez Ministerstwo Obrony Narodowej).
Stanisław Skalski ostał zrehabilitowany 11 kwietnia 1956 przez Najwyższy Sąd Wojskowy i uwolniony 20 kwietnia. Przyznano mu odszkodowanie w wysokości 79 tys. zł. Zatrudnił się w sztabie Wojsk Lotniczych i Obrony Kraju już w listopadzie 1956 roku. Latał na samolotach odrzutowych w Oficerskiej Szkole Lotniczej w Radomiu. Był w Aeroklubie PRL, w końcu z dniem 10 kwietnia 1972 roku na własną prośbę został przeniesiony do rezerwy. Jesienią został mianowany generałem brygady. Rozpoczął działalność społeczną w ZBOWiDZie, w Radzie Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa, z okazji 60-lecia Szkoły Orląt w Dęblinie, został szefem Komitetu Honorowego a także w Zjednoczeniu Patriotycznym „Grunwald”.
Wspierał Andrzeja Leppera i protesty „Samoobrony”, był współzałożycielem partii „Przymierze Samoobrona” w 1992 roku a rok później członkiem „Komitetu Samoobrony Narodu”. Zmarł w domu pomocy społecznej.
Wrocław i Warszawa mają tablice upamiętniające lotnika Stanisława Skalskiego a wiele ulic, klubów i organizacji przyjęło jego imię. W 2005 roku powstał film dokumentalny reżyserii Zbigniewa Kowalewskiego pt. „Spętany anioł” i kolejny z 2008 roku, w reżyserii Agnieszki Bujas, pt. „Żyłem, jak chciałem”.
Stanisław Skalski otrzymał Krzyż Złoty i Srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari. Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, Order Krzyża Grunwaldu III klasy, Krzyż Walecznych – czterokrotnie, i wiele innych.
źródło: wikipedia.org
Artykuł powstał dzięki wsparciu programu przez Gminę Wrocław
