Tadeusz Sztumberk-Rychter (1907 – 1972), ps. Miłosz, Tadeusz, Żegota. Oficer artylerii Wojska Polskiego, dowódca 27 Wołyńskiej Dywizji Piechoty Armii Krajowej, brał udział w kampanii wrześniowej.
Absolwent Szkoły Podchorążych Rezerwy Artylerii i Szkoły Oficerskiej Artylerii, dzięki której otrzymał przydział do 5.dywizjonu artylerii konnej w Krakowie. W 1939 roku został studentem Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie. Przeszedł cały szlak bojowy w składzie Armii „Kraków” jako oficer sztabu dowódcy artylerii dywizyjnej 6 Dywizji Piechoty. Brał udział w kampanii wrześniowej i 20 września dostał się do niewoli niemieckiej. Uciekł 11 października. Przedostał się do Krakowa. Tam współorganizował Służbę Zwycięstwu Polski, następnie w Związku Walki Zbrojnej przeszedł do konspiracji. Z powodu zagrożenia aresztowaniem pod koniec sierpnia 1940 roku, wyjechał do Warszawy. Został tam szefem Oddziału II Okręgu Warszawskiego, a w kwietniu 1942 kierował wywiadem ofensywnym w Wydziale II Komendy Obszaru Warszawa Armii Krajowej.
Tadeusz Sztumberk-Rychter walczył w zamojskim od maja 1943 roku. Jego oddział 24 września 1943 uwolnił 73 więźniów osadzonych w Biłgoraju. Także w akcji „Burza”, w walkach na Lubelszczyźnie.
NKWD aresztowała go 6 sierpnia 1944 roku w Świdrze. Był zesłany do Charkowa, później do obozu NKWD nr 179 w Diagilewie. Po nieudanej ucieczce został osadzony w obozie jeńców wojennych w Wystruciu a potem internowany w obozie NKWD nr 150 w Griazowcu, było to w lipcu 1947 roku. Został uwolniony w maju 1948 roku, wrócił do Polski. Jest autorem wielu wspomnień i publikacji. Jego grób znajduje się na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie.
Został odznaczony Krzyżem Srebrnym Orderu Wojennego Virtuti Miltari V klasy, Krzyżem Kawalerskim Orderu Wojennego Odrodzenia Polski (pośmiertnie), Krzyżem Walecznych (czterokrotnie), Krzyżem Zasługi z Mieczami, Krzyżem Partyzanckim, Medalem „Za zasługi dla obronności kraju”.
źródło: wikipedia.org
Artykuł powstał dzięki wsparciu programu przez Gminę Wrocław
