Wrocław bez Odry? Przecież nawet nie potrafimy sobie tego wyobrazić. To właśnie dzięki tej rzece ponad dziesięć wieków temu pierwsze ludy słowiańskie osiedliły się na terenach dzisiejszego Wrocławia i zaczęły budować miasto. Pierwotna Odra była rzeką dziką, nieokiełznaną i wykorzystywaną przede wszystkim do celów rolniczych i gospodarczych. Dzisiejsze dopływy Odry zostały w dużej mierze zmienione lub wykonane przez człowieka. Tylko nieliczne nawiązują swoim kształtem i przebiegiem do rzeki sprzed okresu osadnictwa.
Niezależnie od przebiegu rzeki, tereny nad wodą zawsze należały do najatrakcyjniejszych. Bliższy kontakt mieszkańców z rzeką ukazują stare ryciny i fotografie przedstawiające Wrocław na przestrzeni wieków. Niegdyś na Odrze i terenach nadrzecznych tętniło życie, powstawały miejskie plaże, gdzie ludzie tłumnie gromadzili się w ciepłe dni. W obrębie Starego Miasta licznie kursowały i stacjonowały wszelkiego rodzaju jednostki wodne. Dziś wrocławianie zachwycają się pierwszym domem na wodzie w Polsce, jednak taki dom powstał już wiele lat temu we Wrocławiu, pierwszy pojawił się już w 1903 r.
Lata powojenne przyniosły stopniowe odwracanie się miasta od Odry. To wyniki krótkowzrocznej polityki przestrzennej, w której pomijano możliwości jakie oferowała jej bliskość. Rzeka przeznaczona została jako źródło kruszywa oraz traktu komunikacji towarowej. Lecz gdy z czasem pojawiła się kolej i transport samochodowy, po Odrze poruszały się tylko nieliczne statki wycieczkowe. Istniejąca infrastruktura niszczała i popadała w zapomnienie, jak chociażby zespół Portu Miejskiego.
Zmiany nadeszły dopiero z nowym stuleciem, wynikały ze wzrostu świadomości, zmieniających się potrzeb mieszkańców dostrzegających niewykorzystany potencjał związany z uwarunkowaniami topograficznymi oraz obserwujących trendy w miastach europejskich. Nadszedł czas na działania: modernizacja umocnień, rewitalizacje bulwarów, lokalnie schodzących tarasowo do wody, zwiększony ruch jednostek pływających. Dotychczasowe zabiegi mają na celu otwarcie się miasta na oderwaną od jego struktury rzekę.
Wrocławski Węzeł Wodny (WWW) to najciekawszy i najstarszy system dróg wodnych oraz budowli hydrotechnicznych rozciągających się w aglomeracji miejskiej. Cześć śródmiejska WWW rozdziela się na dwa koryta – Północne i Południowe, a w średniowieczu powstały tu dwa stopnie wodne – Piaskowy i Mieszczański. W XIII w. stał się głównym szlakiem żeglugowym Wrocławia, dziś pasażerowie białej floty podziwiają z pokładu statku wyspy Piaskową, Słodową, Ostrów Tumski, czy budowle Ossolineum i Uniwersytetu Wrocławskiego.
Kolejnym tętniącym życiem miejscem jest bulwar imienia Lecha i Marii Kaczyńskich przy Urzędzie Wojewódzkim. Nabrzeże zostało zmienione w 2016 r. i stało się przedłużeniem promenady spacerowej. Znajduje się tu malownicza Przystań Grunwaldzka, przy której cumują statki, odpoczywają turyści i zakochani, podziwiając nowoczesną rzeźbę WRO.
Kierując się w stronę Ostrowa Tumskiego rozpościera się zrewitalizowany bulwar Xawerego Dunikowskiego. Można tu odpocząć na betonowych ławach ukrytych wśród zielonych traw, z których latem częściowo spływa woda.
To jedne z najciekawszych atrakcji zrewitalizowanego nabrzeża Odry. Przed miastem stoi wiele nowych wyzwań jak np. uduchowienie śluz, czy wodnego tramwaju, dzięki któremu omijalibyśmy zakorkowane ulice Wrocławia.
yadda.icm.edu.pl
DH
Artykuł powstał dzięki wsparciu WFOSiGW
